بواسیر داخلی چیست؟ راهای درمان آن را بشناسید
بواسیر داخلی چیست؟ این سوالی است که بسیاری از افراد با تجربه ناراحتی‌ها و علائم دیگر، به دنبال پاسخ آن هستند. بواسیر یا هموروئید، مشکلی است که بسیاری از مردم در طول زندگی خود با آن مواجه می‌شوند، اما به دلیل ماهیت حساس آن، کمتر درباره‌اش صحبت می‌کنند. اگر شما هم احساس ناراحتی، درد یا خونریزی در ناحیه مقعد دارید، می‌خواهید بدانید که این علائم نشانه چیست و چگونه می‌شود آن را درمان کرد. در این مقاله، توضیح می‌دهیم که بواسیر داخلی چیست، چرا ایجاد می‌شود و چگونه می‌توان آن را تشخیص داد و درمان کرد. اگر به دنبال اطلاعات دقیق و کاربردی در این زمینه هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
بواسیر داخلی چیست؟
بواسیر داخلی (هموروئید داخلی یا Internal Hemorrhoids (Piles) ) به وریدهای متورم و ملتهب در داخل مقعد و بخش انتهایی رکتوم گفته می‌شود. این بیماری زمانی به وجود می‌آید که فشار زیادی به ناحیه مقعد وارد شده و باعث گشاد شدن رگ‌های خونی آن می‌شود. برخلاف بواسیر خارجی که در زیر پوست ناحیه مقعد ظاهر می‌شود، بواسیر داخلی درون رکتوم قرار دارد و به همین دلیل معمولاً با چشم دیده نمی‌شود و کمتر درد ایجاد میکند. با این حال، بواسیر داخلی علائمی مانند: خونریزی مقعدی، خارش و احساس تخلیه نشدن مدفوع را به همراه دارد. در برخی موارد، این بواسیرها به قدری بزرگ می‌شوند که از مقعد بیرون می‌زنند (بواسیر پرولاپس). عوامل مختلفی مانند یبوست مزمن، نشستن‌های طولانی مدت، بارداری و حتی برخی از عادات غذایی نادرست در ایجاد بواسیر داخلی نقش زیادی دارند.
در مورد تفاوت هموروئید و سرطان کولورکتال نیز بخوانید.
علائم بواسیر داخلی
بواسیرهای داخلی معمولاً از بیرون قابل مشاهده نیستند و در بسیاری از موارد علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند. در واقع، تنها حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به هموروئید علائمی را تجربه می‌کنند. این علائم ممکن است به‌طور تدریجی در طول زمان ایجاد شوند و گاهی اوقات ناپدید شوند. یکی از علائم رایج هموروئید داخلی، مشاهده خون در مدفوع یا بر روی دستمال توالت پس از اجابت مزاج است. این خون معمولاً قرمز روشن است. در برخی موارد، بواسیر داخلی به حدی متورم می‌شود که از مقعد بیرون می‌زند (بیرون زدگی یا پرولاپس). پرولاپس هموروئید داخلی باعث ناراحتی جزئی تا دردهای شدید می‌شود. علاوه بر خونریزی و پرولاپس، سایر علائم هموروئید داخلی عبارتند از:
- خارش در اطراف ناحیه مقعد
- تحریک در اطراف مقعد
- وجود مخاط در مدفوع
- مشکل یا ناراحتی در تمیز کردن ناحیه مقعد پس از اجابت مزاج
- احساس مسدود شدن مدفوع در ناحیه مقعد
علت بواسیر داخلی
هموروئید داخلی به صورت کلی بر اثر عواملی ایجاد می‌شود که باعث افزایش فشار بر روی وریدهای داخل راست روده می‌شوند. همچنین عواملی که بافت اطراف این سیاهرگ‌ها را ضعیف می‌کنند نیز در ایجاد بواسیر نقش دارند. بنابراین، این شرایط منجر به گشاد شدن وریدها و در نتیجه ایجاد بواسیر می‌شوند. عواملی که باعث افزایش فشار بر روی وریدهای داخل راست روده می‌شوند عبارتند از:
- یبوست مزمن: فشار مکرر هنگام اجابت مزاج به دلیل یبوست به طور قابل توجهی باعث افزایش فشار روی وریدها می‌شود.
- اسهال مزمن: ساهال نیز مانند یبوست، فشار مداوم بر روی ناحیه مقعد ایجاد میکند و به خطر بواسیر را افزایش می‌دهد.
- رژیم غذایی کم‌فیبر: عدم مصرف کافی فیبر منجر به یبوست و در نتیجه فشار بیش از حد بر روی وریدها می‌شود.
- بلند کردن اجسام سنگین: فعالیت‌هایی که شامل بلند کردن اشیای سنگین هستند، منجر به افزایش فشار در ناحیه شکم و در پی آن، بر روی وریدهای راست روده می‌شوند.
عواملی که بافت اطراف وریدهای داخل راست روده را ضعیف می‌کنند و باعث هموروئید داخلی می‌شوند نیز عبارتند از:
- بارداری: در دوران بارداری، مخصوصا در سه ماهه سوم، فشار ناشی از بزرگ شدن رحم، بر روی وریدهای ناحیه مقعد فشار می‌آورد و احتمال بروز بواسیر را افزایش می‌دهد.
- روند طبیعی پیری: با افزایش سن، بافت‌های حمایت کننده وریدها ضعیف‌تر می‌شوند و احتمال ابتلا به بواسیر داخلی افزایش می‌یابد.
- چاقی: اضافه‌وزن یا چاقی فشار اضافی بر روی ناحیه شکم و وریدها وارد میکند که ممکن است منجر به بروز بواسیر شود.
- نشستن یا ایستادن طولانی مدت: افرادی که به مدت طولانی در یک حالت نشسته یا ایستاده قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بواسیر هستند.
- سابقه خانوادگی: اگر اعضای خانواده شما به بواسیر مبتلا شده‌اند، احتمال ابتلای شما به این بیماری نیز افزایش می‌یابد.
عوارض هموروئید داخلی
اگرچه عوارض هموروئید داخلی نادر است، اما در صورت‌عدم درمان می‌تواند منجر به شرایط جدی‌تری شود. بنابراین، در صورت بروز علائم هموروئید، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید و اقدامات لازم برای پیشگیری از عوارض احتمالی را انجام دهید. درمان به موقع و مناسب به بهبود کیفیت زندگی و کاهش عوارض مرتبط با این بیماری کمک میکند. از جمله عوارض بواسیر داخلی عبارتند از:
- افتادگی تدریجی راست روده ناشی از بافت ضعیف و فشار مداوم بر روی ناحیه مقعد: در این حالت، بافت رکتوم از طریق مقعد بیرون می‌زند و با درد و ناراحتی همراه است.
- کم خونی و فقر آهن: از دست دادن مداوم و طولانی مدت خون از هموروئیدهای داخلی منجر به کم‌خونی فقر آهن می‌شود.
- ترومبوز: ترومبوز به تشکیل لخته خون در ورید تحت تأثیر هموروئید گفته می‌شود. این عارضه بسیار دردناک است و نیاز به درمان فوری توسط یک متخصص پزشکی دارد.
در مورد افتادگی رکتوم بیشتر بخوانید.
مراحل بواسیر داخلی
هموروئید داخلی بر اساس شدت و نوع افتادگی به چهار درجه تقسیم می‌شود. درمان هموروئید داخلی بر اساس درجه بیماری و علائم بیمار تعیین می‌شود. در مراحل اولیه، تغییرات در سبک زندگی و درمان‌های غیرجراحی ممکن است کافی باشد، در حالی که در مراحل پیشرفته‌تر، نیاز به مداخلات جراحی است. مشاوره با پزشک برای تشخیص صحیح و انتخاب بهترین روش درمانی بسیار مهم است. هر یک از این درجات بواسیر نشان دهنده میزان پیشرفت بیماری و علائم مربوط به آن است. مراحل هموروئید داخلی عبارتند از:
- درجه ۱ بدون پرولاپس: در این مرحله، هموروئید داخلی به‌طور کامل در داخل راست روده قرار دارد و هیچ گونه پرولاپسی وجود ندارد. ممکن است بیمار علائمی نداشته باشد یا تنها با مشکلات خفیفی مانند خارش یا ناراحتی خفیف مواجه باشد.
- درجه ۲ پرولاپس موقت: در درجه دوم هموروئید داخلی، بواسیر در هنگام اجابت مزاج به خارج از راست روده بیرون می‌یاید، اما به طور خودکار به داخل راست روده برمی‌گردد. این وضعیت معمولا با خونریزی یا ناراحتی جزئی همراه است.
- درجه ۳ پرولاپس قابل بازگشت: بواسیر به خارج از راست روده پرولاپس میکند، اما بیمار می‌تواند به صورت دستی آن را به داخل راست روده برگرداند. این وضعیت با درد و خونریزی بیشتری همراه است و نیاز به اقدامات پزشکی بیشتری دارد.
- درجه ۴ پرولاپس دائمی: در مرحله چهارم، هموروئید داخلی به صورت دائمی از راست روده خارج شده و دیگر به داخل باز نمی‌گردد. این وضعیت اغلب با درد شدید، ناراحتی و علائم قابل توجه دیگر همراه است و نیاز به درمان فوری دارد.
تشخیص هموروئید داخلی
تشخیص هموروئید داخلی نیاز به ارزیابی جامع توسط یک متخصص دارد. مراحل تشخیص شامل بررسی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایش‌های تخصصی است که به تعیین شدت و نوع بیماری کمک میکند. در صورت بروز هرگونه علامت مشکوک، مراجعه به پزشک و انجام تشخیص‌های لازم از اهمیت بالایی برخوردار است. این کار معمولاً توسط یک متخصص پزشکی، مانند متخصص گوارش یا جراح کولورکتال، انجام می‌شود. متخصص از چندین روش برای تشخیص این بیماری استفاده خواهد کرد که عبارتند از:
- سابقه پزشکی
- معاینه بالینی
- آزمایشات تشخیصی
سابقه پزشکی
ابتدا پزشک درباره علائم، سابقه پزشکی و سابقه خانوادگی شما سوالاتی خواهد پرسید. این اطلاعات به تشخیص دقیق بیماری کمک میکند. به صورت کلی بررسی سابقه پزشکی بیمار، یکی از اولین راه‌های تشخیص بواسیر است.
معاینه بالینی
پس از بررسی سابقه بیماری و کسب اطلاعات کافی در مورد بیمار، پزشک مقعد بیمار را به وسیله چشم بازرسی میکند تا ببیند آیا هموروئید خارجی، هموروئید داخلی پرولاپس (بواسیر داخلی که از مقعد بیرون زده) یا هر دو نوع وجود دارند یا خیر.
آزمایش‌های تشخیصی بواسیر داخلی
برای کسب اطلاعات بیشتر و اطمینان از تشخیص، پزشک انجام برخی از آزمایش‌ها رو توصیه میکند. انجام آزمایش معمولا برای تعیین وجود بواسیر، تعیین نوع هموروئید، شدت و تایید تشخیصات قبلی است. همچنین این آزمایش‌ها تاثیر زیادی بر انتخاب نوع و روش درمان دارند. تست‌های تشخیصی بواسیر عبارتند از:
- معاینه دیجیتال: در این روش، پزشک با انگشت دستکش‌دار به بررسی قسمت پایین رکتوم می‌پردازد. این معاینه به ارزیابی تون عضلانی و بررسی وجود خونریزی یا توده‌های غیرطبیعی کمک میکند.
- آنوسکوپی: این روش شامل استفاده از یک لوله توخالی مت به نور (آنوسکوپ) است که به پزشک امکان می‌دهد بافت پوشاننده رکتوم را مشاهده کند.
- پروکتوسیگموئیدوسکوپی: در این آزمایش، از یک لوله فلزی (پروکتوسکوپ) برای بررسی پوشش رکتوم و قسمت پایینی روده بزرگ استفاده می‌شود.
- کولونوسکوپی: اگر خونریزی یکی از علائم شما باشد، پزشک ابتدا سایر علل جدی‌تر خونریزی را مشخص میکند. کولونوسکوپی روشی است که در آن از یک اسکوپ برای بررسی کل کولون شما در حالی که بیهوش هستید، استفاده می‌شود. این روش به تشخیص دیگر مشکلات روده نیز کمک میکند.
درمان هموروئید داخلی
درمان هموروئید داخلی بسته به شدت و علائم آن متفاوت است. هموروئیدهایی که علامتی ندارند معمولاً نیازی به درمان ندارند. با این حال، چندین گزینه درمانی وجود دارد که می‌تواند درد یا ناراحتی ناشی از بواسیر را تسکین دهد. همانطور که گفتیم، هموروئیدهای درجه پایین نیاز شدیدی به درمان ندارند و معمولا با رعایت برخی نکات درمان می‌شوند، اما در موارد درجه بالا و شدید نیاز به انجام درمانی‌های پزشکی است. به صورت کلی راه‌های درمان هموروئید داخلی عبارتاند از:
- درمان‌های خانگی
- درمان‌های غیر جراحی
- هموروئدکتومی
درمان‌های خانگی بواسیر داخلی
اکثر هموروئیدهای داخلی، از جمله پرولاپس، با تغییراتی در سبک زندگی که در خانه ایجاد می‌کنید، قابل درمان هستند. اولین درمان خانگی، خوردن غذاهای غنی از فیبر یا مصرف مکمل‌های فیبر است که از بروز یبوست و برخی عوامل خطر دیگر نیز جلوگیری میکند. در برخی شرایط پزشک توصیه میکند از داروهای نرم کننده مدفوع استفاده کنید. همچنین بهتر است برای پیشگیری از بروز یبوست و جلوگیری از ابتلا به بواسیر داخلی، مصرف آب و سایر مایعات را افزایش دهید. یکی دیگه از راه درمان و پیشگیری از هموروئید این است که برای مدت طولانی در دستشویی نشینید و فشار زیادی برای دفع مدفوع به روده وارد نکنید.
در شرایطی که درد دارید مصرف مسکن برای شما مفید است، همچنین استفاده از پمادها یا کرم‌های هموروئید نیز راه دیگری برای کاهش درد و درمان هموروئید هستند. یکی دیگر از راه‌های کنترل درد و حتی درمان یبوست و اسهال، استفاده از شیاف است که باید توسط پزشک تجویز شود.
درمان‌های غیر جراحی
در صورتی که اقدامات درمانی اولیه یا همان درمان‌های خانگی، باعث بهبود علائم یا درمان بواسیر نشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. به غیر از درمان‌های خانگی روش‌های دیگری وجود دارد که پزشک برای درمان بواسیر انتخاب میکند. این روش‌های غیر جراحی برای درمان بواسیر عبارتند از:
- نوار لاستیکی یا باندینگ هموروئید: این روش معمولاً برای هموروئید داخلی پرولاپس کرده استفاده می‌شود. یک نوار لاستیکی کوچک در اطراف پایه هموروئید قرار می‌گیرد تا جریان خون آن قطع شود. در نهایت هموروئید از بین می‌رود.
- اسکلروتراپی: یک محلول شیمیایی به بواسیر تزریق می‌شود که بافت اسکار ایجاد میکند که جریان خون را به هموروئید قطع میکند. اسکلروتراپی باعث کوچک شدن و در نهایت ناپدید شدن بواسیر می‌شود.
- لیزر درمانی: در جراحی بواسیر با لیزر از دستگاه خاصی برای اعمال حرارت به بواسیر استفاده می‌شود. گرما بافت اسکار ایجاد میکند که جریان خون را قطع میکند و باعث کوچک شدن هموروئید می‌شود.
- انعقاد الکتریکی: این روش همان اثر انعقاد مادون قرمز را دارد، اما به جای گرما از جریان الکتریکی برای ایجاد بافت اسکار استفاده می‌شود.
هموروئیدکتومی
هموروئیدکتومی یک روش جراحی است که برای درمان هموروئیدهای داخلی شدید انجام می‌شود. این عمل معمولاً در شرایطی انجام می‌شود که هموروئیدها باعث درد، خونریزی مکرر یا ناراحتی قابل توجهی برای بیمار شوند. بعضی از بیماران با هموروئیدهای داخلی درجه ۳ یا ۴ مواجه هستند که در این حالت، بواسیر به خارج از راست روده پرولاپس شده و خود به خود به داخل برنمی گردد. این وضعیت معمولاً با درد شدید و خونریزی همراه است. در چنین مواردی، روش‌های غیرجراحی مانند داروها یا درمان‌های خانگی کافی نیستند و بیمار به درمان جراحی نیاز خواهد داشت. این روش جراحی معمولاً هموروئید را با چاقوی جراحی یا دستگاه الکتروسرجری خارج میکند. تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که جراح ممکن است برای انجام هموروئیدکتومی از آن استفاده کند، اما همه آن‌ها هدف یکسانی در برداشتن هموروئید شدید دارند.
همچنین بهترین داروهای درمان بواسیر را بشناسید.
پیشگیری از هموروئید داخلی
پیشگیری از هموروئیدهای داخلی شباهت زیادی به روش‌های درمان خانگی آن دارد. تغییرات ساده در سبک زندگی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به هموروئیدهای جدید و مدیریت هموروئیدهای موجود کمک کند. در ادامه، چند روش موثر برای پیشگیری از بروز هموروئید آورده شده است:
- افزایش مصرف فیبر
- هیدراته ماندن
- اجتناب از زور زدن هنگام مدفوع
- استفاده از مواد غذایی فیبر دار برای جلوگیری از یبوست
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
کلام پایانی
هموروئید یک مشکل رایج سلامتی است که بسیاری از افراد، به ویژه با افزایش سن، آن را تجربه خواهند کرد. بواسیر داخلی معمولا قابل مشاهده نیست و علائمی ایجاد نمی‌کند. اگر این نوع از بواسیر علائمی ایجاد کند، تغییرات ساده در شیوه زندگی مانند خوردن فیبر بیشتر به درمان آن و همچنین جلوگیری از ظهور موارد جدید کمک میکند. گزینه‌های درمانی غیر جراحی و جراحی برای موارد شدیدتر این بیماری نیز در دسترس هستند. اگر علائم دائمی مانند: خونریزی، درد یا خارش در نزدیکی مقعد خود را تجربه کردید، برای تشخیص و درمان مناسب با دکتر رضا قاسمیان مشورت کنید. این علائم ممکن است نشانه چیزی غیر از هموروئید، مانند بیماری التهابی روده یا سرطان باشند.
دیدگاهتان را بنویسید