مو برگشتی چه طور ایجاد می‌شود؟علل و درمان آن
اگر به دلایل مختلفی برای مدت طولانی مجبور به نشستن هستید یا اضافه وزن دارید، احتمالا در مورد موهای برگشتی به‌خصوص در نزدیکی استخوان دنبالچه شنیده‌اید. مو برگشتی از جمله مشکلات شایعی است که افراد در هر سنی با آن‌ها مواجه می‌شوند. عواملی مانند نشستن طولانی مدت، اضافه وزن و کیفیت و نوع موی بدن در بروز این مشکل موثر هستند. در این مقاله، بررسی می‌کنیم که مو برگشتی چطور ایجاد می‌شود. برای آشنایی با راه‌های تشخیص و درمان این مشکل تا انتهای مقاله، همراه ما باشید.
مو برگشتی یا کیست پیلونیدال چیست؟
کیست پیلونیدال (pilonidal cyst) یا کیست مویی نوعی آبسه مقعدی مزمن در بافت زیر جلدی است که در انتهای شکاف بین گلوتئال قرار دارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که موی رشد کرده به جای بیرون آمدن از پوست، به داخل آن نفوذ کرده و باعث ایجاد التهاب و عفونت می‌شود. کیست پیلونیدال، معمولاً در ناحیه پایین کمر و در شکاف بین دو ناحیه نشیمنگاهی ایجاد می‌شود. نشانه این کیست وجود مو در حفره فیستول است، اما همیشه اینطور نیست. مو برگشتی معمولا در سنین نوجوانی ظاهر می‌شود و در مردان بسیار شایع‌تر از زنان است. اصلی‌ترین دلیل ایجاد برگشت مو آسیب به پوست در قسمت پایین شکاف بین گلوتئال ناشی از عرق و ساییده شدن است. آسیب پوستی منجر به عفونت ثانویه زخم‌های سطحی می‌شود.
همچنین بخوانید که آیا آبسه مقعدی خطرناک است؟
مو برگشتی یا کیست مویی چطور ایجاد می‌شود؟
همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، کیست مو برگشتی در تمام سنین و به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مو به جای این که به سمت بالا رشد کند، به سمت داخل یا پوست بدن برگردد و وارد پوست شود. در بیشتر مواقع برگشت مو یک وضعیت خطرناک به حساب نمی‌آید. نشستن برای مدت طولانی، ضخیم و سفت بودن مو، چاقی و بسیاری از شرایط دیگر از دلایل ایجاد مو برگشتی هستند. در ادامه علت‌های برگشت مو را به اختصار توضیح می‌دهیم، این دلایل عبارتند از:
- چاقی و اضافه وزن
- نشستن طولانی مدت
- پرپشتی مو بدن
- ضربه به ناحیه پایین کمر
- پوشیدن لباس تنگ و چسبان
- تغییرات هورمونی
- بارداری
چاقی و اضافه وزن
چاقی یا اضافه وزن، بر روی سلامت پوست و مو تاثیر دارد. افرادی که اضافه وزن دارند، معمولاً فعالیت بدنی کمتری دارند و این کم تحرکی باعث افزایش تعریق در نواحی خاصی از بدن می‌شود. عرق کردن بیش از حد باعث ایجاد مشکلاتی مانند برگشت مو به داخل پوست می‌شود.
نشستن طولانی مدت
کم تحرکی افراد مخصوصا در افرادی مانند رانندگان یا کارمندان اداری، منجر به ایجاد مشکلات پوستی می‌شود. مشکلات پوستی نیز از جمله دلایل موهای برگشتی هستند. در این شرایط، توصیه می‌شود که افراد هر یک ساعت بلند شوند و کمی حرکت کنند تا خون‌رسانی به منطقه خلفی بهتر شود و خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند کیست مویی کاهش یابد.
پرپشتی مو بدن
پرپشتی مو بدن یکی از علل مهم کیست مو برگشتی است، زیرا ممکن است برخی از موها به جای رشد به سمت بیرون، به سمت داخل بدن رشد کنند. این رشد معکوس باعث آسیب در نواحی مختلف، از جمله ناحیه مقعد و باسن می‌شود. به همین دلیل، افرادی که موهای ضخیم و فراوان دارند، بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند.
ضربه به ناحیه پایین کمر
ضربه‌های شدید به ناحیه پایین کمر، مانند افتادن یا تصادف، باعث آسیب به بافت‌ها و عوارض ثانویه می‌شوند. همچنین این ضربه‌ها زمینه ساز بروز مشکلات پوستی مختلف، از جمله مو برگشتی هستند. این نوع آسیب‌ها باعث اختلال در روند طبیعی رشد موها و ایجاد عوارض در رشد موها نیز می‌شوند.
پوشیدن لباس تنگ و چسبان
پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان فشار و اصطکاک بیشتری به ناحیه‌هایی از بدن که موها در آن رشد می‌کنند، وارد می‌کند. به همین دلیل، توصیه می‌شود که افراد از پوشیدن لباس‌های تنگ خودداری کنند. در واقع، پوشیدن این نوع لباس‌ها باعث رشد معکوس مو به سمت داخل پوست می‌شود.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی مخصوصا در دوران بلوغ، بارداری و دوره‌های قاعدگی باعث افزایش هورمون و تغییر در الگوی رشد مو می‌شود. افزایش یا کاهش هورمون‌های جنسی باعث می‌شود که موهای زائد در ناحیه‌های مختلف بدن مخصوصا در ناحیه مقعد بدون بیرون آمدن در زیر پوست باقی بمانند و دوباره به داخل بدن برگردند. .
بارداری
بارداری باعث تغییرات هورمونی، چاقی و اضافه وزن می‌شود. بنابراین به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش وزن، زنان با مشکلاتی کیست مویی در بارداری یا برگشت مو رو به رو می‌شوند. در واقع، این تغییرات زمینه ساز رشد معکوس موها و ایجاد کیست پیلونیدال می‌شوند. مراقبت از پوست و بهداشت در این دوران بسیار مهم است.
علائم کیست مو برگشتی
مهم‌ترین و شایع‌ترین نشانه این نوع کیست، درد در هنگام نشستن است. همچنین در موارد شدید یا عفونت کیست مویی ناشی از برگشت مو، درد هنگام نشستن بدتر می‌شود. سوراخ یا تورم در چین باسن، هر دو وضعیت از نشانه‌های برگشت مو به داخل بدن هستند. این وضعیت همچنین باعث قرمز و احساس شدن ناحیه‌ای که مو به داخل بدن برگشته است نیز می‌شود. بنابراین، قرمز و حساس شدن ناحیه مقعد نیز از علائم مو برگشتی است. در برخی شرایط برگشت مو باعث عفونت می‌شود که علامت آن شامل آبسه با ترشح چرک یا خون، تهوع، تب و خستگی مفرط است.
چه کسانی به مو برگشتی مبتلا می‌شوند؟
احتمال برگشت مو در تمام افراد جدا از سن و جنسیت وجود دارد. اما، برخی فاکتورها هستند که احتمال بروز این مشکل را بیشتر می‌کنند. مردان سه تا چهار برابر بیشتر از زنان دچار این مشکل می‌شوند. افراد در سنین بلوغ نیز به دلیل تغییرات شدید هورمونی بیشتر در معرض خطر برگشت مو هستند. دیگر کسانی که در معرض این مشکل هستند، کارمندان اداری، رانندگان و دیگر افرادی هستند که برای مدت طولانی مجبور به نشستن هستند. همچنین افراد چاق، نیز هم به دلیل تغییر در بافت پوست و هم به دلیل کم تحرکی، بیشتر از دیگران به کیست مویی دچار می‌شوند. پوشیدن لباس‌های چسبان و تنگ نیز باعث برگشت مو به داخل بدن می‌شود، بنابراین افرادی که از این نوع لباس‌ها استفاده می‌کنند نیز دچار کیست پیلونیدال می‌شوند.
تشخیص و آزمایشات مو برگشتی
برگشت مو معمولا با انجام معاینه فیزیکی به راحتی قابل تشخیص است. پزشک در طول معاینه، چین‌های باسن را برای پیدا کردن علائم بررسی می‌کند. به صورت کلی اگر کیست پیلونیدال وجود داشته باشد به راحتی با چشم قابل مشاهده است. خیلی کم پیش می‌آید که پزشک برای پیدا کردن حفره‌های سینوسی (محل برگشت مو) که ممکن است در زیر سطح پوست شما ایجاد شده باشند، CT اسکن یا MRI را توصیه کند.
درمان برگشت مو یا کیست مویی
انتخاب روش درمان به شرایط کیست مویی شما بستگی دارد. پزشک برای درمان بررسی می‌کند که آیا قبلاً کیست پیلونیدال داشته‌اید؟ یا آیا مشکلات پوستی دیگری مانند آبسه یا سینوس در همان ناحیه وجود دارد یا خیر؟ اگر یک یا چند کیست پیلونیدال در بدن شما تشخیص داده شود، پزشک بهترین روش درمانی را برای شما انتخاب خواهد کرد. بسته به شدت علائم، ممکن است برای برداشتن کیست پیلونیدال به جراحی نیاز داشته باشید. علاوه بر جراحی، چندین روش درمانی دیگر نیز وجود دارد که عبارتند از:
- تخلیه کیست: این روش در مطب پزشک به صورت سرپایی انجام می‌شود. در این روش یک برش کوچک برای باز کردن و تخلیه مایع و مو از کیست عفونی شما ایجاد می‌شود.
- تزریق: تزریق فنل (یک ترکیب شیمیایی اسیدی) کیست پیلونیدال خفیف و متوسط را درمان و از آن پیشگیری می‌کند.
- مصرف آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک‌ها بیشتر برتی درمان التهاب پوست ناشی از برگشت مو تجویز می‌شوند. اما، به تنهایی نمی‌توانند مو برگشتی را درمان کنند.
- لیزر درمانی: لیزر درمانی، موهایی را که به سمت داخل بدن رشد کرده و باعث کیست شده‌اند را از بین می‌برد.
- جراحی برای درمان مو برگشتی: اگر کیست پیلونیدال مزمن باشد یا با گذشت زمان بدتر شده و حفره سینوسی زیر پوست شما ایجاد شده باشد، برای برداشتن کامل کیست به جراحی کیست مویی نیاز است. عمل کیست مویی یکی از شیوه‌های موثر در درمان این بیماری است. روش جراحی باز کیست مویی در بیمارستان و تحت بیهوشی کامل یا بی‌حسی از کمر به پایین انجام می‌شود. در طی انجام این عمل جراحی بافت آسیب دیده به همراه نواحی اطراف آن کاملاً برداشته می‌شود.
پیشگیری از مو برگشتی
مو برگشتی باعث ایجاد درد، عفونت و بروز کیست مویی می‌شود، بنابراین پیشگیری از این شرایط بسیار مهم است. برای جلوگیری از ابتلا به این وضعیت باید مراقب دلایل ایجاد آن باشد و از دلایل ایجاد آن پیشگیری کنید. راه‌های جلوگیری از این بیماری عبارتند از:
- برای تمیز نگه داشتن ناحیه مقعد، مرتباً باسن خود را بشویید و خشک کنید
- کاهش وزن اگر در حال حاضر اضافه وزن دارید
- از نشستن طولانی مدت خود داری کنید
- تراشیدن موهای اطراف باسن (یک بار در هفته یا بیشتر)
کلام پایانی
اگرچه مو برگشتی به خودی خود یک بیمری خطرناک نیست، اما اگر به سرعت به دنبال درمان نباشید، درمان آن دشوارتر شده و به یک بیماری مزمن تبدیل می‌شود. به همین دلیل بهتر است که با مشاهده اولین علائم کیست پیلونیدال معاینه شوید. همیشه در مورد علائم و نگرانی‌های خود با پزشک مشورت کنید. بسته به علائم شما، اگر کیست پیلونیدال دارید، ممکن است نیاز به مرخصی از کار داشته باشید. این وضعیت در بسیاری از شرایط باعث ناراحتی و درد زیادی می‌شود. برای درمان و تشخیص مو برگشتی پیشنهاد می‌کنیم با دکتر رضا قاسمیان مشورت کنید.
خیر، کیست پیلونیدال یک بیماری پوستی غیر مسری است.
کیست‌های پیلونیدال گاهی اوقات تخلیه شده و خود به خود ناپدید می‌شوند. اگر کیست پیلونیدال مزمن دارید، علائم شما ممکن است به مرور زمان ظاهر شوند و از بین بروند.
دیدگاهتان را بنویسید