جراحی لاپاراسکوپی معده | کاربرد، مراحل و مراقبت‌ها

جراحی لاپاراسکوپی معده زمانی انجام می‌شود که بیماری‌هایی مانند زخم معده، خونریزی گوارشی یا تومورها سلامت بیمار را تهدید کنند. این روش برای بیمارانی که با درد شدید، خونریزی مکرر یا رشد غیرطبیعی معده مواجه‌ هستند، گزینه‌ای موثر است. لاپاراسکوپی، تکنیکی پیشرفته و کم‌تهاجمی است که با برش‌های کوچک و استفاده از دوربین و ابزارهای دقیق، مشکلات گوارشی را با حداقل آسیب درمان می‌کند. برخلاف جراحی‌های سنتی که با برش‌های بزرگ و بهبودی طولانی همراه‌اند، این روش درد کمتر، بستری کوتاه‌تر و بازگشت سریع‌تر به زندگی روزمره را به همراه دارد. این نوع جراحی باید توسط یک جراح و متخصص با تجربه و ماهر انجام شود تا کمترین عوارض را داشته باشد. دکتر رضا قاسمیان ارومی فلوشیپ جراحی کلورکتال و جراحی لاپاراسکوپی پیشرفته، یکی از بهترین گزینه‌ها برای انجام این نوع جراحی به شمار می‌روند. برای آشنایی بیشتر با روند انجام این نوع جراحی، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

لاپاراسکوپی معده چیست؟

لاپاروسکوپی معده یکی از روش‌های پیشرفته برای درمان بیماری‌های گوارشی است که با ابزار دقیق و کم‌تهاجمی انجام می‌شود. این نوع جراحی برای حلقه‌گذاری معده جهت کاهش وزن، درمان زخم‌های معده، رفع خونریزی گوارشی یا برداشتن تومورها به کار می‌رود. جراح با قرار دادن لاپاراسکوپ که ابزاری مجهز به دوربین است، از طریق برش‌های کوچک، مشکلات معده را درمان یا نمونه‌برداری (بیوپسی) می‌کند. در حلقه‌گذاری، کیسه‌ای کوچک در معده ایجاد می‌شود تا با محدود کردن غذا، احساس سیری سریع ایجاد کند. این جراحی که در ۳۰ تا ۶۰ دقیقه و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، با کاهش عوارض و تسریع بهبودی، گزینه‌ای موثر برای بیمارانی است که به دنبال درمانی دقیق برای مشکلات گوارشی یا کنترل وزن هستند. 

جراحی لاپاراسکوپی معده برای درمان چه بیماری‌هایی کاربرد دارد؟

یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی برای درمان بعضی از اختلالات گوارشی و مدیریت وزن، جراحی لاپاراسکوپی معده است. در این روش با استفاده از ابزارهای پیشرفته و برش‌های کوچک، پزشک می‌تواند بدون باز کردن کامل شکم، تغییرات لازم را در معده ایجاد کند. این نوع جراحی بیشتر در موارد زیر کاربرد دارد:

زخم معده

وقتی زخم معده شدت می‌گیرد و با درد زیاد، خونریزی یا حتی خطر سوراخ شدن دیواره معده همراه است، یکی از راه‌های درمان، جراحی لاپاراسکوپی است. در این روش، جراح با ابزارهای دقیق و برش‌های کوچک، قسمت آسیب‌دیده را ترمیم می‌کند و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری می‌نماید. از مزیت‌های این جراحی، درد کمتر بعد از عمل و مدت بستری کوتاه‌تر است؛ به‌گونه‌ای که بیمار می‌تواند خیلی زود به روال عادی زندگی بازگردد و احتمال عود مجدد زخم نیز کاهش یابد.

خونریزی گوارشی

خونریزی معده یا دوازدهه که معمولا بر اثر زخم یا آسیب‌های دیگر ایجاد می‌شود، از طریق جراحی لاپاراسکوپی قابل کنترل است. در این روش، جراح محل خونریزی را با دقت شناسایی و درمان می‌کند و با این کار، خطر بروز کم‌خونی یا عفونت را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. بیماران با این روش، روند بهبودی سریع‌تری را پشت سر می‌گذارند و با اطمینان بیشتری سلامت گوارشی خود را بازمی‌یابند.

تومورهای معده

جراحی لاپاراسکوپی در تشخیص و درمان تومورهای معده، چه خوش‌خیم و چه بدخیم، نقش موثری ایفا می‌کند. در این روش، جراح می‌تواند با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته، از بافت مشکوک نمونه‌برداری کرده یا تومور را به‌طور کامل خارج کند؛ آن هم بدون نیاز به برش‌های بزرگ و با حداقل آسیب به بافت‌های سالم اطراف. این روش به‌ دلیل دقت بالا، دید بهتر ناحیه جراحی و کاهش خطر عوارض بعد از عمل، جایگزینی مطمئن برای جراحی‌های باز محسوب می‌شود. لاپاراسکوپی همچنین امکان تشخیص مرحله پیشرفت سرطان (staging) را فراهم می‌کند و در مواردی می‌تواند بخشی از روند درمان قطعی بیماری باشد.

چاقی مفرط

یکی از روش‌های کاربردی و کم‌تهاجمی در درمان چاقی مفرط، جراحی لاپاراسکوپی است. این نوع جراحی شامل تکنیک‌هایی مانند بای‌پس معده، اسلیو گاسترکتومی و حلقه‌گذاری قابل تنظیم می‌شود. هدف این روش‌ها، کاهش حجم معده یا تغییر مسیر عبور مواد غذایی در دستگاه گوارش است که در نتیجه آن، میزان جذب کالری کاهش می‌یابد، احساس گرسنگی کمتر می‌شود و احساس سیری زودتر ایجاد می‌گردد. جراحی‌های چاقی نه‌ تنها به کاهش وزن کمک می‌کنند، بلکه در بهبود یا کنترل بسیاری از بیماری‌های مرتبط با چاقی، مانند دیابت نوع ۲، آپنه خواب، فشار خون بالا و کلسترول بالا نیز نقش مهمی دارند. بیماران معمولا پس از عمل، با پیروی از رژیم غذایی مناسب و تغییر سبک زندگی، از لحاظ جسمی و روانی بهبود قابل‌توجهی می‌یابند.

رفلاکس معده

رفلاکس معده یا بیماری بازگشت اسید معده به مری (GERD)، که با سوزش سر دل و ناراحتی شدید همراه است، در موارد مقاوم به درمان دارویی می‌تواند با روش لاپاراسکوپی درمان شود. در این جراحی، جراح با تقویت یا ترمیم دریچه ورودی معده (اسفنکتر تحتانی مری) از بازگشت اسید معده به مری جلوگیری می‌کند. این روش، با حداقل عوارض جانبی و دوره بهبودی کوتاه، به بیماران کمک می‌کند تا علائم ناراحت‌کننده بیماری کاهش یابند و بتوانند بدون محدودیت در تغذیه، کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.

لاپاراسکوپی برای چه جراحی‌هایی کاربرد دارد؟

عمل لاپاراسکوپی معده برای چه کسانی مناسب است؟

جراحی لاپاراسکوپی معده، راهکاری رایج برای کاهش وزن و بهبود سلامت افرادی است که با چاقی شدید دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این روش برای بیمارانی مناسب است که از بیماری‌های مرتبط با چاقی رنج می‌برند و روش‌های غیرجراحی برایشان موثر نبوده است. مشاوره با جراح برای بررسی سوابق پزشکی و انتظارات شما، تعیین‌کننده مناسب بودن این جراحی است. در ادامه افرادی را که برای انجام این جراحی مناسب هستند، نام برده‌ایم:

• افراد با شاخص توده بدنی (BMI) بالای ۴۰: کسانی که شاخص توده بدنی ۴۰ یا بیشتر دارند، می‌توانند با جراحی اسلیو معده وزن اضافی را کاهش داده و سلامت عمومی خود را بهبود بخشند.
• بزرگسالان ۱۸ تا ۶۵ سال: افراد در این بازه سنی و با توانایی جسمانی مناسب، کاندیدهای ایده‌آلی برای انجام جراحی لاپاراسکوپی معده محسوب می‌شوند.
• افراد دارای سلامت جسمی و روانی مناسب: متقاضیان باید بیماری‌های مزمن خود را تحت کنترل داشته باشند و از نظر روانی برای پذیرش تغییرات بعد از جراحی آماده باشند.
• بیماران مبتلا به عوارض ناشی از چاقی: افرادی که چاقی شدید آن‌ها باعث بروز بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا یا آپنه خواب شده است، از گزینه‌های مناسب برای این روش درمانی هستند.
• افرادی با سابقه عدم موفقیت در کاهش وزن با رژیم و ورزش: کسانی که با روش‌های غیرجراحی مانند رژیم غذایی یا فعالیت بدنی موفق به کاهش وزن نشده‌اند، می‌توانند با کمک این جراحی به کاهش وزن قابل توجهی دست یابند.

مراقبت‌های قبل از جراحی لاپاراسکوپی معده

آمادگی برای جراحی لاپاروسکوپی معده، گام مهمی برای موفقیت عمل و بهبودی سریع است. این مراقبت‌ها، از ناشتا بودن گرفته تا آمادگی روانی، به کاهش عوارض و افزایش ایمنی جراحی کمک می‌کنند. با رعایت دقیق دستورات پزشک و انجام بررسی‌های لازم، می‌توانید با آرامش خاطر وارد اتاق عمل شوید. در ادامه، مراقبت‌های ضروری قبل از جراحی لاپاراسکوپی معده به‌ صورت کامل نام برده‌ایم:

• ناشتا بودن: حداقل ۸ ساعت قبل از جراحی از خوردن و نوشیدن خودداری کنید تا خطر عوارض بیهوشی کاهش یافته و جراحی با ایمنی بیشتری انجام شود.
• مدیریت داروها: قبل از جراحی با پزشک خود درباره مصرف یا قطع داروها، مخصوصا داروهای رقیق‌کننده خون، مشورت کنید تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
• آزمایشات پیش‌نیاز: آزمایش‌های خون و سایر معاینات پزشکی لازم را انجام دهید تا جراح از وضعیت سلامت کلی شما مطمئن باشد.
• رعایت بهداشت: شب قبل از جراحی دوش گرفته و از صابون‌های ضدعفونی‌کننده استفاده کنید تا احتمال عفونت بعد از عمل کاهش یابد.
• ترک سیگار و الکل: حداقل چند روز قبل از جراحی مصرف سیگار و الکل را متوقف کنید تا روند بهبودی بهتر و سریع‌تر باشد.
• اطلاع‌رسانی درباره بیماری‌ها: هرگونه بیماری زمینه‌ای یا حساسیت دارویی را به پزشک اطلاع دهید تا برنامه درمانی متناسب با شرایط شما تنظیم شود.
• آمادگی روانی: با تکنیک‌های آرام‌سازی مثل تنفس عمیق یا مشاوره، استرس خود را کاهش دهید تا با آرامش بیشتری برای جراحی آماده شوید.

در مورد مراقبت‌های قبل از عمل لاپاراسکوپی بیشتر بخوانید.

جراحی لاپاراسکوپی معده چگونه انجام می‌شود؟

جراحی لاپاراسکوپی معده تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود تا بیمار در طول عمل هیچ دردی احساس نکند. جراح با ایجاد ۱ تا ۵ برش کوچک در ناحیه شکم، ابزارهای لازم را وارد بدن می‌کند. یکی از این ابزارها، لاپاراسکوپ است؛ وسیله‌ای باریک و مجهز به دوربین که تصاویر داخلی معده را روی صفحه‌نمایش منتقل می‌کند و جراح را در انجام عمل کمک می‌کند. در جراحی اسلیو گاسترکتومی، بخش بزرگی از معده برداشته می‌شود تا حجم معده کاهش یابد و اشتها کمتر شود. در عمل بای‌پس معده، بخشی از معده به شکل کیسه‌ای کوچک درمی‌آید و مستقیما به روده متصل می‌شود تا فرآیند جذب مواد غذایی محدود گردد. تمامی مراحل جراحی با استفاده از ابزارهای دقیق و از طریق برش‌های کوچک انجام می‌شوند و معمولا بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه زمان می‌برد. از مزایای این روش کم‌تهاجمی می‌توان به کاهش زخم‌های بزرگ جراحی، درد کمتر بعد از عمل و دوره نقاهت کوتاه‌تر اشاره کرد. با رعایت مراقبت‌های پس از جراحی، بیمار می‌تواند سریع‌تر به زندگی عادی خود بازگردد.

مراقبت‌های بعد از جراحی لاپاراسکوپی معده 

پس از انجام جراحی لاپاراسکوپی معده، رعایت مراقبت‌های بعد از عمل برای بهبودی سریع و دستیابی به نتایج پایدار ضروری است. این مراقبت‌ها شامل پیگیری منظم با پزشک، انجام آزمایشات دوره‌ای و فعالیت بدنی مناسب است. با عمل به دستورالعمل‌های جراح، می‌توانید سلامت خود را بهبود بخشید و از مزایای جراحی مانند کاهش وزن و زندگی سالم‌تر بهره‌مند شوید. اصلی‌ترین مراقبت‌های بعد از جراحی لاپاراسکوپی معده عبارت‌اند از:

• پیگیری سالانه با جراح و متخصص لاپاراسکوپی
• انجام آزمایش خون دوره‌ای
• بررسی کم‌خونی و ویتامین‌ها
• شروع پیاده‌روی سبک بعد از جراحی
• پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
• رعایت رژیم غذایی تجویزشده
• مراجعه منظم به متخصص تغذیه

مزایای جراحی لاپاراسکوپی معده 

جراحی لاپاراسکوپی معده یکی از روش‌های کم‌تهاجمی است که با ایجاد برش‌های بسیار کوچک در ناحیه شکم، امکان دسترسی به معده و انجام عمل را فراهم می‌کند. برش‌های کوچک جراحی، نه تنها به کاهش اسکارهای پوستی کمک می‌کنند، بلکه فرآیند بهبودی را تسریع می‌بخشند و بیمار را سریع‌تر به زندگی روزمره بازمی‌گردانند. همچنین، جراحی لاپاراسکوپی امکان مشاهده دقیق‌تر ساختارهای داخلی معده و اطراف آن را فراهم می‌آورد که به جراح در انجام عمل با دقت بالاتر کمک می‌کند. این دقت بالاتر می‌تواند باعث کاهش خطاهای جراحی و بهبود نتایج درمانی شود. در مجموع، مزایای جراحی لاپاراسکوپی معده شامل موارد زیر هستند:

• درد کمتر بعد از عمل
• کاهش میزان عوارض جانبی
• دوره بستری کوتاه‌تر
• جای زخم کوچک‌تر 
• دوره نقاهت سریع‌تر
• بهبود موثر بیماری‌های مرتبط با معده و چاقی
• ارتقای کیفیت کلی زندگی بیمار

عوارض جراحی لاپاراسکوپی معده 

جراحی لاپاراسکوپی معده، به‌طور کلی ایمن و موثر است، اما مانند هر روش جراحی دیگر ممکن است با برخی عوارض احتمالی همراه باشد. از جمله این عوارض می‌توان به نشت محتویات معده، خونریزی، تشکیل لخته‌های خونی و عفونت اشاره کرد. با تشخیص به‌ موقع و مدیریت صحیح، این خطرات قابل کنترل و درمان هستند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی‌های جراحی و رعایت دقیق استانداردهای مراقبتی، میزان بروز این عوارض به حداقل رسیده و ایمنی بیماران تا حد قابل توجهی تضمین شده است. اطلاع دقیق از این عوارض به بیمار کمک می‌کند تا با آگاهی کامل و آمادگی لازم، روند جراحی را طی کند و در صورت بروز مشکلات احتمالی، سریع‌تر واکنش نشان دهد. از جمله عوارض شایع و مهم جراحی لاپاراسکوپی معده می‌توان موارد زیر را نام برد:

نشت معده

نشت از محل اتصال یا برش‌های معده، یکی از عوارض نادر اما جدی بعد از جراحی لاپاراسکوپی است که می‌تواند باعث ورود محتویات معده به حفره شکمی و ایجاد عفونت‌های شدید شود. علائم هشداردهنده شامل: تب، درد شدید شکمی، تپش قلب بالا (بیش از ۱۲۰ ضربه در دقیقه) و اختلال در وضعیت عمومی بیمار است. تشخیص سریع معمولا با سی‌تی‌اسکن و گاهی اندوسکوپی صورت می‌گیرد و درمان در اکثر مواقع، شامل درن‌گذاری مایعات جمع‌شده و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های هدفمند است. برخورد به موقع با این عارضه اهمیت زیادی دارد زیرا تاخیر در تشخیص می‌تواند به عوارض جدی‌تر و افزایش مدت بستری منجر شود.

خونریزی

خونریزی بعد از جراحی لاپاراسکوپی معده ناشی از آسیب به عروق کوچک در محل جراحی است و می‌تواند به صورت خونریزی داخلی یا تجمع خون در فضای شکمی بروز کند. نشانه‌های آن شامل کاهش فشار خون، ضعف ناگهانی، تپش قلب سریع و گاهی درد شکمی است. کنترل خونریزی با روش‌های لاپاراسکوپی و در موارد پیچیده‌تر با جراحی باز انجام می‌شود. نظارت دقیق وضعیت بیمار در ساعات اولیه بعد از عمل، از بروز این عارضه جلوگیری می‌کند و با درمان مناسب، روند بهبودی بیماران سریع است.

عفونت

عفونت می‌تواند در محل برش‌های جراحی یا داخل حفره شکمی رخ دهد، اما با رعایت دقیق بهداشت و مراقبت‌های بعد از عمل، شیوع آن به حداقل می‌رسد. علائم عفونت شامل قرمزی، تورم، درد موضعی، ترشح غیرطبیعی و تب است. تشخیص به موقع و استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های مناسب، درمان را موثر و کوتاه‌مدت می‌کند. همچنین مراقبت‌های دقیق مانند شستشوی منظم محل برش و پیگیری‌های پزشکی منظم، نقش مهمی در پیشگیری از عفونت‌های جدی دارند.

کلام پایانی 

جراحی لاپاراسکوپی معده، به‌عنوان روشی نوین و کم‌تهاجمی، با مزایایی همچون کاهش درد، بهبودی سریع و درمان موثر بیماری‌های مرتبط، فرصت تغییر اساسی در کیفیت زندگی شما را فراهم می‌کند. هرچند عوارضی ممکن است وجود داشته باشند، اما با انتخاب جراح متخصص و رعایت دقیق مراقبت‌های قبل و بعد از عمل، می‌توان این خطرات را به حداقل رساند و تجربه‌ای ایمن و موفق داشت. دکتر رضا قاسمیان ارومی، جراح برجسته کلورکتال با سال‌ها سابقه در انجام جراحی‌های پیشرفته لاپاراسکوپی، آماده هستند تا با دانش و مهارت خود، شما را در مسیر سلامت و بهبود همراهی کنند. اگر به دنبال راه‌حلی پایدار برای کاهش وزن یا درمان مشکلات گوارشی هستید، مشاوره تخصصی ایشان نقطه شروعی مطمئن برای زندگی سالم‌تر شما خواهد بود.

سوالات متداول