ورزش بعد از عمل لاپاراسکوپی روده ونقش آن در بهبودی
بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده، خیلیها نمیدانند دقیقا از چه زمانی میتوانند دوباره فعالیت بدنی داشته باشند یا اصلا ورزش کمکی به بهبودیشان میکند یا خیر. نکته قابل توجه این است که ورزش، اگر درست و به موقع انجام شود، میتواند روند بهبودی را سریعتر و راحتتر کند. پیادهروی آرام، حرکات کششی سبک یا یوگای ملایم، جزو فعالیتهایی هستند که میتوانند به بدن کمک کنند زودتر به حالت طبیعی برگردد، از خشکی عضلات جلوگیری شود و حال عمومی بیمار بهتر شود. البته باید از ورزشهای سنگین مثل شنا یا تمرینهای پرفشار تا زمانی که زخمها کاملا خوب نشدهاند، پرهیز کنید. در این مقاله به سراغ ورزشهایی میرویم که برای دوران بعد از جراحی مفید هستند و درباره زمان مناسب شروع هر کدام، نکات مهمی را با هم بررسی خواهیم کرد.
اهمیت ورزش بعد از عمل لاپاراسکوپی
ورزش پس از جراحی لاپاراسکوپی روده، مخصوصا در بیماران مبتلا به سرطان، نقش مهمی در روند بهبودی دارد. فعالیت بدنی ملایم و کنترلشده میتواند به کاهش عوارض بعد از عمل، بهبود عملکرد روده و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند. البته باید توجه داشت که شروع ورزش باید تدریجی و زیر نظر پزشک باشد تا از فشار به ناحیه جراحی و بروز آسیبهای احتمالی جلوگیری شود. در ادامه، به دلایل اصلی اهمیت ورزش بعد از این نوع جراحی اشاره کردهایم:
افزایش جریان خون و تسریع روند بهبودی
ورزشهای سبک مثل راه رفتن در فضای باز یا انجام حرکات کششی ملایم، میتوانند تاثیر قابلتوجهی در بهبود گردش خون داشته باشند. جریان خون بهتر یعنی رساندن سریعتر اکسیژن و مواد مغذی به بافتهای در حال ترمیم، که این موضوع به کاهش التهاب و تسریع روند بهبودی کمک میکند. بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده، همین تحرکهای ساده و کنترلشده، میتوانند تفاوت زیادی در سرعت و کیفیت بازگشت بدن به شرایط عادی ایجاد کنند.
تقویت عضلات شکم و بهبود حرکت روده
جراحی لاپاراسکوپی روده میتواند باعث ضعیف شدن عضلات شکم و کاهش توانایی روده در عملکرد صحیح شود. ورزشهای هدفمند مانند تمرینات تقویتی برای عضلات شکم، به تقویت این عضلات کمک کرده و عملکرد بهتر رودهها را تسهیل میکند. این ورزشها میتوانند به پیشگیری از یبوست بعد از عمل جراحی و بهبود حرکت روده نیز کمک کنند.
کاهش استرس و ریکاوری وضعیت روحی
ورزشهای منظم پس از جراحی میتوانند به بهبود وضعیت روحی فرد کمک کنند. این امر برای بیمارانی که ممکن است از نظر روحی تحت فشار باشند، اهمیت زیادی دارد. ترشح هورمونهای خوشحالی مانند اندورفینها در هنگام ورزش میتواند به کاهش احساس اضطراب، افسردگی و استرس بعد از جراحی لاپاراسکوپی کمک کند.
بهبود انعطافپذیری و کاهش درد
بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده، انعطافپذیری عضلات و بافتهای شکم کاهش پیدا میکنند و فرد احساس خشکی و درد در نواحی اطراف ناحیه جراحی میشود. ورزشهای کششی و تمرینات انعطافپذیری میتوانند به کاهش درد و بهبود حرکت اندامهای بدن کمک کنند تا بدن بتواند زودتر به روند عادی خود بازگردد.
پیشگیری از افزایش وزن و بازگشت به وزن سالم
بعد از جراحی، مخصوصا در دوران نقاهت که سطح فعالیت بدنی کاهش مییابد، احتمال افزایش وزن وجود دارد. در چنین شرایطی، ورزش منظم در قالب فعالیتهای سبک، نقش مهمی در پیشگیری از اضافه وزن و حفظ تعادل متابولیسم بدن ایفا میکند. بیمارانی که تحت جراحی لاپاراسکوپی روده قرار گرفتهاند، بهتر است با تمرینهای مناسب، ورزش را آغاز کنند تا هم به بازگشت تدریجی به وزن سالم کمک شود و هم از تجمع چربی اضافی پیشگیری شود.
حفظ عملکرد روده و سیستم گوارش
ورزشهای سبک و منظم بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده، تاثیر زیادی در حفظ عملکرد طبیعی رودهها و بهبود فرآیند گوارش دارند. فعالیت بدنی ملایم باعث افزایش حرکات دودی (پریستالتیک) روده شده و به پیشگیری از یبوست کمک میکند؛ عارضهای شایع که معمولا به دلیل کاهش تحرک و اختلال موقت در عملکرد روده بعد از جراحی ایجاد میشود. آغاز تدریجی ورزش میتواند به بازیابی عملکرد فیزیولوژیک دستگاه گوارش کمک کرده و از ایجاد ناراحتیهای گوارشی در دوران نقاهت جلوگیری کند.
چند روز بعد از لاپاراسکوپی روده میتوان ورزش کرد؟
زمان شروع ورزش بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده بستگی به وضعیت جسمی بیمار، نوع جراحی و تشخیص پزشک دارد. اما معمولا ۲ تا ۳ روز بعد از جراحی لاپاراسکوپی، میتوانید پیادهرویهای کوتاه و آرام را شروع کنید. این فعالیتها به بهبود گردش خون و جلوگیری از لخته شدن خون کمک میکنند. همچنین ۱ تا ۲ هفته بعد از جراحی نیز میتوانید تمرینات کششی ملایم و تمرینات تنفسی مانند یوگا یا تنفس عمیق را شروع کنید. این فعالیتها به کاهش تنش در عضلات، بهبود انعطافپذیری و کاهش استرس کمک میکنند و باید خیلی آهسته و با دقت انجام شوند تا از ایجاد فشار زیاد در ناحیه جراحی جلوگیری شود. بعد از گذشت یک ماه از جراحی لاپاراسکوپی روده، زمانی که بدن شما به خوبی بهبود یافت میتوانید ورزشهایی مانند شنا، دوچرخهسواری یا پیادهروی تند را آغاز کنید.
در مورد رژیم غذایی بعد از جراحی لاپاراسکوپی سرطان روده بیشتر بخوانید.
انواع ورزشهای مناسب بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده
بعد از عمل لاپاراسکوپی روده، خیلی مهم است ورزشهایی انتخاب کنیم که هم به بهبود سریعتر بدن کمک کنند و هم باعث ایجاد فشار یا آسیب نشوند. ورزشهای سبک و کنترلشده نه تنها به گردش بهتر خون و تقویت عضلات کمک میکنند، بلکه جلوی بروز مشکلاتی مثل یبوست، ضعف عضلانی یا خشکی مفاصل را هم میگیرند. البته همه این فعالیتها باید با توجه به شرایط فردی بیمار و تحت نظر پزشک یا فیزیوتراپیست انجام شوند تا مطمئن باشیم روند بهبودی بدون دردسر پیش میرود. در ادامه، لیستی از ورزشهایی را میبینید که بهطور معمول بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده توصیه میشوند:
| ورزش مناسب | توضیحات |
| پیادهروی کوتاه و آهسته | این ورزش فشار زیادی به بدن وارد نمیکند و به تقویت عضلات کمک میکند. |
| تمرینات تنفسی | تنفس عمیق به بهبود عملکرد ریهها و اکسیژنرسانی بدن کمک میکند. |
| تمرینات کششی آرام و بدون فشار | تمرینات کششی ملایم میتوانند به بهبود انعطافپذیری بدن و کاهش تنش عضلانی کمک کنند. |
| دوچرخه ثابت | دوچرخه سواری و استفاده از دوچرخههای ثابت نوعی فعالیت ورزشی سبک و کم فشار هستند که میتوانید بعد از لاپاراسکوپی روده انجام دهید. |
| شنا | انجام شنا یا تمرینات در آب میتوانند به تقویت عضلات و افزایش انعطافپذیری بدن، بدون ایجاد فشار زیاد بر روی ناحیه جراحی کمک کنند. |
| یوگا | یوگا با تمرینات تنفسی و کششی خود، به کاهش استرس، بهبود انعطافپذیری و تقویت عضلات کمک میکند. |
محدودیتهای ورزشی بعد از لاپاراسکوپی روده
بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده، رعایت بعضی از محدودیتهای ورزشی ضروری است؛ زیرا بدن هنوز در مرحله ترمیم قرار دارد و هرگونه فشار یا فعالیت نادرست میتواند روند بهبودی را مختل کند یا حتی باعث بروز عوارض شود. این محدودیتها برای محافظت از ناحیه جراحی، کاهش تنشهای داخلی و پیشگیری از مشکلاتی مثل باز شدن بخیهها یا ایجاد فتق طراحی شدهاند. به همین دلیل، لازم است در هفتهها یا ماههای اول، بیمار فقط فعالیتهایی را انجام دهد که پزشک یا فیزیوتراپیست توصیه کردهاند. در ادامه، مهمترین محدودیتهای ورزشی در دوران نقاهت بعد از این نوع جراحی را مرور میکنیم
- اجتناب از ورزشهای پرفشار و شدید: در دوران نقاهت، باید از انجام فعالیتهایی که فشار زیادی به بدن وارد میکنند، مانند دویدن با شدت بالا، وزنهبرداری سنگین یا تمرینات قدرتی شدید خودداری کنید. این نوع ورزشها میتوانند روند ترمیم بافتها را مختل کنند.
- پرهیز از حرکات ناگهانی و چرخشی: حرکات ناگهانی، مخصوصا چرخشهای شدید تنه یا خم شدنهای بیش از حد، میتوانند باعث کشیدگی عضلات شکم و فشار مستقیم به ناحیه جراحی شوند. برای محافظت از بخیهها و جلوگیری از عوارض، این حرکات باید در هفتههای ابتدایی بهطور کامل حذف شوند.
- اجتناب از تمرینات فشاری روی عضلات شکم: تمرینهایی مثل درازنشست، پلانک یا وزنهبرداری با درگیر شدن عضلات مرکزی بدن، فشار زیادی به ناحیه شکم وارد میکنند. انجام این حرکات در هفتههای اول بعد از جراحی میتواند خطر بروز عوارضی مانند باز شدن زخم یا فتق را افزایش دهد؛ بنابراین توصیه میشود تا زمان تایید پزشک از انجام این تمرینات خودداری کنید.
- پرهیز از شنا در آبهای خیلی سرد یا گرم: شنا یکی از ورزشهایی است که تا بهبود کامل زخمها نباید انجام شود. ورود به آب، مخصوصا اگر خیلی سرد یا گرم باشد، ممکن است باعث تحریک ناحیه جراحی یا ایجاد عفونت شود.
آیا ورزش بعد از لاپاراسکوپی روده خطرناک است؟
در شرایطی که ورزش بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده با برنامهریزی صحیح و تحت نظر پزشک انجام شود، نهتنها خطرناک نیست، بلکه میتواند روند بهبودی را تسریع کند و به بازیابی قدرت بدنی کمک کند. چیزی که اهمیت دارد، پرهیز از شروع ناگهانی فعالیت بدنی و خودداری از انجام ورزشهای سنگین یا طولانیمدت در روزها و هفتههای ابتدایی بعد از جراحی است. با رعایت این نکات و شروع تدریجی با حرکات سبک و کنترلشده، میتوانید با اطمینان خاطر ورزش را به بخشی از روند بازتوانی بعد از لاپاراسکوپی تبدیل کنید و از بروز عوارض جلوگیری نمایید.
عوارض ورزش بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده
ورزش بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده، اگر به صورت اشتباه و در زمان نامناسب انجام شود، میتواند عوارض مختلفی داشته باشد. به همین دلیل، انجام فعالیتهای ورزشی پس از جراحی باید با مشورت پزشک انجام شوند. در ادامه به بعضی از مهمترین عوارض احتمالی ورزش بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده اشاره کردهایم:
- افزایش خونریزی
- آسیب به ناحیهی جراحی
- ایجاد عفونت در محل جراحی
- افزایش درد و التهاب
- پاره شدن یا کشیدگی عضلات
- ایجاد لخته خون
کلام پایانی
بازگشت به فعالیت بدنی روتین بعد از جراحی لاپاراسکوپی روده، اگر با آگاهی و در زمان مناسب انجام شود، نهتنها بیخطر است، بلکه بخش مهمی از مسیر بهبودی بهشمار میرود. ورزشهای سبک و کنترلشده، مثل حرکات کششی یا تمرینات تنفسی، میتوانند به افزایش جریان خون، حفظ عملکرد عضلات و پیشگیری از عوارضی مانند یبوست یا ضعف عمومی بدن کمک کنند. هر برنامه ورزشی باید متناسب با شرایط جسمی بیمار و تحت نظر متخصص تنظیم شود. اگر به دنبال راهنمایی دقیق و علمی درباره مراقبتهای بعد از جراحی و زمان مناسب برای شروع فعالیتهای بدنی هستید، میتوانید با مراجعه به مطب دکتر رضا قاسمیان، از تجربه و دانش ایشان بهرهمند شوید. دکتر قاسمیان با سابقهای درخشان در زمینه جراحیهای لاپاراسکوپی روده، همراهی مطمئن در مسیر بهبودی و بازگشت به زندگی فعال شما خواهند بود.
سوالات متدوال
بله، حتی برای افرادی که قبل از عمل فعالیت بدنی منظم نداشتهاند، آغاز تدریجی ورزشهای سبک بعد از جراحی میتواند تفاوت زیادی در روند بهبود، خلقوخو و جلوگیری از عوارض ایجاد کند. مهم این است که شروع آرام و پیوسته باشد و زیر نظر پزشک صورت بگیرد.
اگر در حین ورزش احساس درد یا ناراحتی کردید، باید فورا فعالیت را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.
معمولا برای انجام ورزشهای سنگین و تمرینات عضلانی باید تا ۲ تا ۴ هفته صبر کنید و بعد به باشگاه بروید. اما اگر ورزشهای سبک و کششی مانند یوگا انجام میدهید ۳ تا ۴ روز بعد از جراحی میتوانید به باشگاه بروید.
در بعضی موارد، مخصوصا در اوایل دوران نقاهت، پزشک ممکن است استفاده از کمربند حمایتی شکم را توصیه کند تا از فشار ناگهانی به ناحیه جراحی جلوگیری شود. اما استفاده خودسرانه از این وسایل ممکن است مانع از تنفس طبیعی یا تحرک مناسب شود؛ بنابراین حتما باید با نظر متخصص استفاده شود.
دیدگاهتان را بنویسید